Als een kalfje geboren wordt, heeft het kalfje al vier magen. Maar er is er maar één die werkt en dat is de lebmaag. Dat is de maag die wij in principe ook hebben. De lebmaag heeft een zure basis en kan hierdoor melk verteren. De andere drie magen worden geactiveerd als het kalfje grof gras gaat eten. Denk bijvoorbeeld aan hooi, luzerne en stro. Deze producten prikken wat en daardoor gaan de andere magen van het kalfje ook aan de slag. Het spijsverteringsstelsel van de koe is dus speciaal ingesteld op het verteren van dit type planten. Wij mensen eten natuurlijk heel ander voedsel, wat lichter verteerbaar is. Daarom hebben wij voldoende aan maar één maag.
Ezelsbruggetje
Een koe heeft vier magen om van gras melk te kunnen maken. Maar wat is nu precies de volgorde van deze magen? Hier is een ezelsbruggetje voor, namelijk: PaiNtBaL. De hoofdletters in paintbal geven de volgende volgorde aan: pens, netmaag, boekmaag, lebmaag. Handig, toch?
Hoe werkt het precies?
De pens is de grootste maag met een inhoud van ongeveer 200 liter. Deze maag zou je kunnen zien als basismaag. Dit is een groot opslagvat waar al het voedsel gemengd en gekneed wordt. Als een koe staat te eten komt al het voer in de pens.
Als een koe lekker gaat liggen, begint ze met herkauwen. Ze boert een hap voer op vanuit de pens en gaat hier vervolgens 50 keer op herkauwen. Dan slikt ze het door, en wanneer het voer klein genoeg is passeert het de netmaag. De naam zegt het al deze maag ziet eruit als een net. Is het voer klein genoeg, dan passeert het van de netmaag naar de boekmaag.
De boekmaag ziet eruit als een boek met bladzijden. Als het voer de boekmaag passeert, wordt er water en mineralen onttrokken. Vervolgens komt het in de lebmaag waar het verder verteerd wordt en het uiteindelijk in de darmen terecht komt.
Tijdens het herkauwen en verteren kan de koe het gras en voer omzetten naar lekkere melk, wat er overblijft in de darmen wordt uiteindelijk zo’n grote bruingroene koeienvlaai, flatssss!
Wil je alles weten over de koe? Boeeeek dan je vakantie op een echte melkveeboerderij. Hier zullen jullie nog veel meer te weten komen over de koe!